Ἐκδημία τοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ Καίσαρος Ἀλεξοπούλου (1909-2010)

Ἀπεβίωσε τὰ ξημερώματα τοῦ Σαββάτου  27 Μαρτίου 2010, πλήρης ἡμερῶν, σὲ ἡλικία 101 ἐτῶν, ὁ Ἀκαδημαϊκός, ὁμότιμος Καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν καὶ ἐπὶ 35ετίαν Διευθυντὴς τοῦ Ἐργαστηρίου Φυσικῆς, Καῖσαρ Δ. Ἀλεξόπουλος.

* * *

Ὁ Καῖσαρ Δ. Ἀλεξόπουλος γεννήθηκε στὴν Πάτρα στὶς 10 Νοεμβρίου 1909. Ἀπὸ τὸ 1926 ἕως τὸ 1932 φοίτησε στὸ Πολυτεχνεῖο τῆς Ζυρίχης ἀπ᾿ ὅπου ἔλαβε Δίπλωμα Μηχανολόγου Μηχανικοῦ τὸ 1930 καὶ Δίπλωμα Φυσικοῦ τὸ 1932.

Ἐργάστηκε ἐρευνητικῶς στὸ ἐργαστήριο Φυσικῆς στὸ Πολυτεχνεῖο τῆς Ζυρίχης, κοντὰ στὸν Καθηγητὴ P. Scherrer (Βραβεῖο Νόμπελ Φυσικῆς) καὶ ἀνακηρύχθηκε Διδάκτωρ τῶν Φυσικῶν Ἐπιστημῶν τὸ 1935. Τότε, ἐπέστρεψε στὴν Ἑλλάδα.

Ἕνα χρόνο ἀργότερα ἐξελέγη Ὑφηγητὴς τὸ 1936 καὶ ἐργάστηκε ἐρευνητικῶς στὸ Ἐργαστήριο Φυσικῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Τὸ 1939, σὲ ἡλικία 30 ἐτῶν, ἐξελέγη Τακτικὸς Καθηγητὴς Φυσικῆς στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν, ὅπου ἐδίδαξε σὲ χιλιάδες φοιτητὲς πολλῶν Σχολῶν γιὰ 35 συναπτὰ ἔτη ἕως τὸ 1974. Στὸ διάστημα αὐτό, διετέλεσε ἐπίσης Διευθυντὴς τοῦ Ἐργαστηρίου Φυσικῆς, τὸ ὁποῖο ὑπηρέτησε μὲ συνέπεια καὶ ἐξύψωσε ἐπιστημονικῶς, συνέβαλε δὲ στὴν ἀνάδειξη μεγάλου ἀριθμοῦ διακεκριμένων ἐπιστημόνων στὴν ἔρευνα καὶ τὴν ἐκπαίδευση.

Τὴν περίοδο 1970-1972 διετέλεσε Πρύτανης τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν καὶ μὲ τὴν ἰδιαιτέρως τολμηρὴ καὶ συμβολικὴ πράξη του νὰ παραιτηθεῖ ἀπὸ Πρύτανης τὸ 1972, ἀντιδρώντας στὶς ἐπεμβάσεις τοῦ τότε δικτατορικοῦ καθεστῶτος στὰ Πανεπιστήμια, κέρδισε τὸν σεβασμὸ ὅλων τῶν συναδέλφων του καὶ τῆς κοινωνίας.

Τὸ 1963 ἐξελέγη τακτικὸ μέλος τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, τῆς ὁποίας διετέλεσε Πρόεδρος κατὰ τὸ ἔτος 1979.

Τιμήθηκε μὲ τὸν τίτλο τοῦ ἐπιτίμου διδάκτορος τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων, καθὼς καὶ μὲ τὸ παράσημο «Τάγμα τοῦ Φοίνικος». Ὑπῆρξε ἐκπρόσωπος τῆς Ἑλλάδος στὴν Ἐπιστημονικὴ Ἐπιτροπὴ τοῦ NATO, διευθύνων σύμβουλος τοῦ Βασιλικοῦ Ἱδρύματος Ἐρευνῶν καὶ μέλος τῆς διοικούσης Ἐπιτροπῆς τοῦ Κέντρου Ἐρεύνης Ἀτομικῶν Φυσικῶν Ἐπιστημῶν «Δημόκριτος», ὡς καὶ ἰδρυτικὸ μέλος τῆς Ἑλληνικῆς Ἀνθρωπιστικῆς Ἑταιρείας.

Κατὰ τὴν μακρόχρονη σταδιοδρομία του ἐργάστηκε στὴν Πυρηνικὴ Φυσικὴ καὶ στὴν Φυσικὴ Στερεᾶς Καταστάσεως, δημοσιεύοντας περισσότερες ἀπὸ 100 ἐργασίες σὲ ἔγκυρα διεθνῆ ἐπιστημονικὰ περιοδικά. Συνέγραψε σειρὰ διδακτικῶν βιβλίων Φυσικῆς γιὰ ὅλες τὶς ἐκπαιδευτικὲς βαθμίδες. Τὸ τετράτομο ἔργο του «Φυσική» καλύπτει ὅλους τοὺς ἐπιμέρους τομεῖς τῆς Γενικῆς Φυσικῆς καὶ ἀποτελεῖ σημεῖο ἀναφορᾶς στὴν ἑλληνικὴ βιβλιογραφία.

Τὸ 1986 ἐξέδωσε στὰ Ἀγγλικά, σὲ συνεργασία μὲ τὸν Καθηγητὴ Παναγιώτη Ἀ. Βαρῶτσο, ἐρευνητικὴ μονογραφία γιὰ τὴν Θερμοδυναμικὴ τῶν πλεγματικῶν ἀτελειῶν στὰ στερεά. Μὲ τοὺς Π. Βαρῶτσο καὶ Κ. Νομικὸ συνεργάστηκε ἐρευνητικῶς στὴν μελέτη τοῦ στερεοῦ φλοιοῦ τῆς γῆς (μέθοδος ΒΑΝ).

Στὸν γάμο του μὲ τὴν Ἑλένη Ζάχου ἀπέκτησαν ἕνα υἱό, τὸν Δημοσθένη, καὶ δύο ἐγγόνια, τὴν Ἀλεξάνδρα καὶ τὸν Καίσαρα.

Ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία ἐψάλη στὸν Ἱ. Ν. Ἁγίων Θεοδώρων, στὸ Α´ Κοιμητήριο Ἀθηνῶν, τὴν Μεγάλη Τρίτη, 30 Μαρτίου 2010, στὶς 11:00. Τὸν ἐπικήδειο λόγο ἐξεφώνησε ὁ Ἀκαδημαϊκός, ὁμότιμος Καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, κ. Γεώργιος Κοντόπουλος. Ἡ ταφὴ ἔγινε στὶς 15:00 στὸ Α´ Κοιμητήριο Πατρῶν. >

Σύνδεσμος γιὰ ὁμιλία τοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ Γεωργίου Κοντοπούλου ἀπὸ τὴν ἐκδήλωση τῆς 30-4-2009 στὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν γιὰ τὴν 100ετηρίδα τοῦ καθηγητοῦ Καίσαρος Ἀλεξόπουλου. >

Ἀκολουθοῦν σύνδεσμοι σχετικῶν κειμένων καὶ φωτογραφιῶν ἀπὸ τὸ ἱστολόγιο «Μικρὸ Κελλάρι»: 1, 2, 3.


Τελευταῖος Ἀποχαιρετισμὸς στὸν καθηγητὴ Καίσαρα Ἀλεξόπουλο
(Α´ Νεκροταφεῖο Ἀθηνῶν, 30 Μαρτίου 2010)
Ἀπὸ τὸν Π. Βαρῶτσο

Ἀγαπημένε μας Δάσκαλε,

Σεβόμενος τὴν δωρικότητα τοῦ δικοῦ σου ὕφους, θὰ προσπαθήσω μὲ λίγες μόνο φράσεις νὰ σὲ ἀποχαιρετήσω ἐκ μέρους τῶν συνεργατῶν σου καὶ τοῦ Ἐργαστηρίου Φυσικῆς, στὸ ὁποῖο ἀφιέρωσες ὅλη σου σχεδὸν τὴ ζωή.

Θὰ ἤθελα, πάνω ἀπ᾿ ὅλα, νὰ σοῦ πῶ, Δάσκαλέ μας, ἕνα πολὺ μεγάλο εὐχαριστῶ γιὰ ὅσα μᾶς δίδαξες.

Νὰ σοῦ πῶ καὶ πάλι ἕνα πολὺ μεγάλο εὐχαριστῶ ποὺ μᾶς ἔμαθες ὅτι πρέπει ἡ ἔρευνα νὰ εἶναι μία διαρκὴς στάση ζωῆς.

Νὰ σοῦ ἐκφράσω τὴν εὐγνωμοσύνη ὅλων μας γιὰ τὶς τόσες συμβουλὲς ποὺ μὲ πατρικὴ καλοσύνη καὶ ἁπλόχερη ἀγάπη καθημερινὰ μᾶς ἔδινες.

Εἴμαστε βέβαιοι ὅτι καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ εἶσαι, Δάσκαλέ μας, θὰ μᾶς παρακολουθεῖς καὶ θὰ μᾶς νοιάζεσαι.

Εἴμαστε σίγουροι ὅτι ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ εἶσαι θὰ ἤθελες διαρκῶς νὰ μᾶς ρωτᾶς, ὅπως ἔκανες πάντα: «Τί καινούργιο μάθαμε σήμερα;»

Αὐτὴ τὴν δύσκολη ὥρα τοῦ ἀποχωρισμοῦ, συναισθανόμαστε πλήρως ὅτι ἡ δική σου στάση ζωῆς, ποὺ ἦταν συνώνυμη τῆς Εὐγένειας, τοῦ Ἤθους, τῆς Ἀξιοπρέπειας καὶ τῆς Ἀσίγαστης ἀγάπης σου γιὰ τὴν Ἔρευνα, εἶναι ἡ πιὸ βαρειὰ κληρονομιὰ ποὺ μᾶς ἄφησες.

Δὲν εἶναι εὔκολο, σοῦ ὑποσχόμαστε ὅμως ὅτι θὰ προσπαθήσουμε νὰ ἀνταποκριθοῦμε σ᾿ αὐτή.

Καλό σου ταξίδι πολυαγαπημένε μας Δάσκαλε. Σ᾿ εὐχαριστοῦμε πολὺ καὶ πάλι γιὰ ὅλα. Ἡ Μορφή σου καὶ ἡ Σκέπη σου θὰ μᾶς συντροφεύουν γιὰ πάντα.